Szczególnym elementem sopockiej architektury są drewniane werandy bogato zdobione ornamentami wycinanymi w drewnie. Powstały głównie na przełomie XIX i XX wieku, zgodnie z obowiązującym w miasteczkach kuracyjnych, modnym stylem alpejskim. Werandy zdobione ażurowymi wzorami pełniły dawniej funkcje reprezentacyjne domu, salonów gdzie odbywały się spotkania towarzyskie i popołudniowe pogawędki. Latem otwarte, a w chłodne dni roku osłonięte przez wkładane lub na stałe zamontowane okna.
Werandy to najczęściej wykusze na bazie konstrukcji drewnianej, pięknie i bogato zdobione ornamentami wycinanymi w desce laubzegą. Charakteryzowały się bogatym detalem drewnianym montowanym w zaciosach konstrukcji ryglowej domów, w szczytach domów, koronkową dekoracją fasad gankowych. Wystającym elementom belek i gzymsom nadawano dekoracyjne zakończenia. W zdobieniu ażurowym oprawy okien i szczytów dominowały symetryczne motywy geometryczne, roślinne lub zwierzęce. Ażurowe formy wycinane w desce, fantazyjne wzory dekorowały okno wykuszu niczym koronkowa firanka ( link do zdjęcia: koronkowa lipowa sekretka). Podokienne przestrzenie obite były wzorzyście wyciętymi rzędami desek, które stanowiły ozdobne, ażurowe balustrady na wzór tyrolski lub szwajcarski. Werandy rozmieszczano na elewacjach budynków symetrycznie, a w wielu przypadkach na całym obwodzie budynku, tak jak w szwajcarskich domach wakacyjnych.
Werandy sopockie zachwycają laubzekinowymi motywami zdobnymi, ornamentami i detalem drewnianym. Są to często niszczejące ozdoby, które obecnie w części odnawiane są dzięki uruchomionemu programowi rewitalizacji zabytkowego centrum Sopotu lub z inicjatywy właścicieli zabytkowych kamienic. (Zobacz realizację ganku w Mostkowie)
Copyright © 2012-2023 MANDALAMAN. Wszelkie prawa zastrzeżone.
